De weergave van transgender personen in het genogram

Bij Roots of Me streven we naar inclusieve hulpverlening. We willen ruimte bieden aan elke familie, met respect voor diversiteit en aandacht voor ieders unieke verhaal. Feedback en nieuwe inzichten helpen ons om de software voortdurend te verbeteren. Een voorbeeld hiervan zijn de aanpassingen die we hebben gedaan in Roots of Me versie 1.5.0 op het gebied genderidentiteit. Download de meest recente lijst van genogram symbolen.

Mounir Samuel legt ons in zijn boek Je mag ook niets meer zeggen zorgvuldig uit waarom het belangrijk is om onderscheid te maken tussen de 3 G’s: Gender, Geslacht en Geaardheid. Want veel mensen halen de woorden door elkaar of leiden uit de ene G ook de andere af. Ook in onze trainingen zien we dat professionals het graag goed willen doen en de juiste woorden willen gebruiken, maar niet altijd weten hoe ze hierin het beste aan kunnen sluiten bij hun cliënten. Dit boek is dus echt een aanrader!

Je mag ook niets meer zeggen heeft ons geholpen om in versie 1.5.0 de beschrijvingen voor transgender personen te veranderen. Van ‘transman’ naar ‘trans man’ en van ‘transvrouw’ naar ‘trans vrouw’. Het lijkt op het eerste gezicht misschien om een subtiel verschil te gaan, maar zoals je hieronder in een boekfragmenrt kunt lezen kan een spatie van enorme betekenis zijn:

"[Een transgender persoon is] een persoon van wie de genderidentiteit niet samenvalt met diens geboortegeslacht. Opgesplitst in transgender vrouwen en transgender mannen. Tegenovergestelde van cisgender. Een trans vrouw is een vrouw die bij haar geboorte het geslacht 'man' toegewezen kreeg. Een trans man is een man die bij zijn geboorte het geslacht 'vrouw' toegewezen kreeg. Beiden bezitten niet over een unieke genderidentiteit. Een trans vrouw is een vrouw en een trans man is een man.

Let op: het is transgender persoon, niet transseksueel. Dit is een onwenselijke en gedateerde medische term voor personen die chirurgische geslachtsoperaties hebben ondergaan, en draagt een pijnlijke lading en geschiedenis met zich mee. Daarnaast suggereert het onterecht dat transgender een seksuele oriëntatie betreft, dat is niet zo.

Er wordt bewust een spatie tussen 'transgender' en 'persoon' gebruikt. Transgender (oftewel trans) is namelijk een omschrijving, een bijvoeglijk naamwoord dus. Wanneer het bijvoeglijk naamwoord direct aan het onderwerp wordt geplakt, dus 'transvrouw' of 'transman', reduceert dat die persoon tot enkel het bijvoeglijk naamwoord. Daarmee verandert het onderwerp in diens bijvoeglijke eigenschap of kenmerk. Om diezelfde reden is het zwarte man, niet 'zwartman'. Het vervreemdt transgender personen daarmee van de meerderheidsnorm: de zogeheten 'echte' mannen en vrouwen."

Over het boek:

Dit is een boek voor iedereen die streeft naar een inclusieve, veilige en toegankelijke omgeving, op het werk, in de klas, het theater, de dokterspraktijk of thuis. Het is geen checklist of verboden woorden lijst, maar een heldere gids die ons leert hoe we waardengericht kunnen spreken. Dit is dé blauwdruk voor een Nederlandse taal van én voor iedereen.

Verkrijgbaar via je lokale boekhandel en via de website van Mounir Samuel.