"Je kunt het niet mooier maken en dat hoeft ook niet.
je wilt het weergeven zoals het is."
In 2019 ontmoette ik Hilbrand Westra in de Rode Hoed in Amsterdam tijdens een talkshow met het thema Dubbelbloed en Identiteit. Hij was de laatste spreker. De zaal was verhit. Hilbrand stelde voor: laten we de polarisatie verlaten en op zoek gaan naar een derde ruimte. Een derde positie waar we elkaar kunnen ontmoeten. Voorbij zwart/wit denken. Voorbij de dynamieken die we al zo goed kennen. Zodat we verder kunnen groeien en helen.
Na afloop van de talkshow sprak ik hem aan.
Hilbrand vertelde over zijn werk als coach en opleider voor de School voor Systemisch Bewustzijn (SSB). Hij is gespecialiseerd in adoptie, transcultureel systemisch werk, organisatieontwikkeling en leiderschap. Hij is in 1969 geboren in Zuid-Korea als de jongste zoon van een samengesteld gezin van negen kinderen. In 1973 arriveerde hij met zijn zus in Amsterdam als adoptiekind van Friese ouders en kreeg hij de Germaanse naam Hilbrand.
Het genogram is onderdeel van het opleidingsprogramma van SSB, dus de link naar Roots of Me was snel gelegd. De studenten van SSB hebben de eerste versies van Roots of Me getest en Hilbrand is onze kennispartner op het gebied van transcultureel systemisch werk geworden. We hebben zijn ervaringen met geadopteerden kunnen verwerken in Roots of Me. Dat was nodig, want vaak verdween in het genogram het gezin van oorsprong uit beeld.
Jakob en ik spraken Hilbrand tijdens een lunch om bij te praten. We hadden het natuurlijk ook over genogrammen.
Wat is er eigenlijk mis met de traditionele manier van het weergeven van adoptie in het genogram?
“Vroeger verdween de oorspronkelijke familie van de geadopteerde uit het genogram. Alsof alleen de adoptieve ouders ertoe zouden doen. Als er wel werd gesproken over de ouders, dan werden zij de biologische ouders genoemd. Psychologen hadden moeite het onderscheid te herkennen tussen juridische banden en biologische of bloedbanden. Dat is problematisch voor de geadopteerde."
Je hebt al vroeg in de ontwikkeling van Roots of Me een ander voorstel gedaan.
We laten hieronder ook een voorbeeld zien. Kun je het toelichten?
“Op deze manier zie je van links naar rechts de levensloop van de geadopteerde in beeld. Links zie je het gezin van herkomst en rechts het adoptiegezin. Het geadopteerde kind staat er nu tussenin. De gestreepte lijn geeft de juridische connectie aan. De solide lijn geeft de bloedband aan. Dit past beter bij de werkelijke situatie. Als deze persoon na het adoptiegezin ook nog bij een pleeggezin heeft gewoond, dan zou je dat rechts weergeven.
Dus zo:
En om het plaatje helemaal compleet te maken kun je ook de families een eigen kleur geven. Dan zie je hoe de geadopteerde beide werelden in zich draagt. In het volgende genogram zie je een voorbeeld hiervan:
Het belangrijkste is dat het gezin van herkomst, de ouders, op het genogram staan. En dat de afstammingslijnen tussen de families en de geadopteerde juist worden weergeven. Ook als er weinig informatie is over de familie of als er geen contact is. Ik zeg altijd: Je kunt het niet mooier maken. En dat hoeft ook niet. Je wilt het weergeven zoals het is.”
Voor meer informatie over de School voor Systemisch Bewustzijn of contact met Hilbrand Westra:
Ontdek zelf hoe je volledige genogrammen tekent met het programma Roots of Me.
Reactie schrijven